Volda kommune sin delegasjon på samlinga: Rune Sjurgard (kommunedirektør), Oddvar Marøy (koordinator for interkommunalt helsefellesskap søre Sunnmøre), Svein Berg Rusten (helse og omsorgssjef), Sverre Leivdal (varaordførar), Sølvi Dimmen (ordførar) og Jan Henning Egset (leiar for tenesteutvalet for helse og omsorg).
Ålesund kommune
Fredag 9. februar var politiske og administrative leiarar samla på Sunnmøre regionråd sin årlege konferane, Arena Sunnmøre. Konferansen var på Color Line Stadion med gode innleiarar kring dagsaktuelle tema i kommunane.
Administrerande direktør i Helse Møre og Romsdal heldt innlegg om korleis kommunane og spesialisthelsetenesta saman skal utvikle og planleggje tenestene. Den demografiske utvikla i retning av fleire eldre i forhold til yngre og redusert tilgang på arbeidskraft var hovudoverskrifta for konferansen. Helsepersonellkommisjonen sin rapport, «Tid for handling» vart trekt fram ved innlegg frå Magne Nicolaisen som medlem av kommisjonen.
Statistikksjefen i Nav, Ulf Andersen, vekte forsamlinga på at vi må gjere noko med sjukefråveret i dette landet for å få færre på uføretrygd. Langtidssjuefråveret er største årsaka til uføretrygd. Han peikte på at 18 % av innbyggjarane i yrkesaktiv alder på Sunnmøre står utanfor yrkeslivet. Andersen ser på denne gruppa som arbeidskraftreserven som vi bør få i arbeid for å dekkje behovet for arbeidskraft i åra framover. Det var tidsaktuelle innlegg frå Husbanken knytt til tilrettelegging for alternative buformer, kombinasjonsløysingar og bustadtype for å møte eit aldrande samfunn. Det var innlegg frå statsforvaltaren om korleis ho kan medverke til at kommunane kan løyse samfunnsoppdraget sitt. Statsforvaltaren viste til ei statistisk taloppstilling som viste at kommunane på Sunnmøre har høgare utgifter og produksjon i pleie- og omsorgsstenestene enn gjennomsnittet. Dette inneber at vi yter meir pleie- og omsorgstenester samanlikna med gjennomsnittskommunen.
Håvard Moe – rådgjevar i KS Konsulent – heldt eit innlegg om eit land i endring og skisserte kommunescenario fram mot 2040. Dette fekk forsamlinga til å vakne. Han peikte på at det året vi er inne i og neste år er tidspunktet da «alt» treffer samtidig: «løns- og prisvekst, fallande skatteinngang, auke i sosialhjelp (både norske og flyktningar), eldrebølgja treffer, sentralisering og fallande folketal i 50 % av kommunane gir reduserte inntekter, auka pensjonskostnader, manglande politisk omstillingsvilje og renteauken tek til å få effekt.» Han gjekk nærare inn på kommunane på Sunnmøre og viste ei utvikling med færre barn og unge som resulterer i redusert utgiftsbehov i grunnskulen, aukande vekst i den eldre befolkninga som resulterer i auka utgiftsbehov i pleie- og omsorgstenestene, samt at kommunane på Sunnmøre har mykje høgare lånegjeld enn gjennomsnittet av kommunane i landet. Kommunane får kompensasjon frå inntektssystemet for auka utgiftsbehov blant eldre, men får samtidig trekk for redusert utgiftsbehov som følgje av færre barn og unge. Moe peikte vidare på statens og innbyggjarane sine forventingar, og stilte spørsmål om kommunane har evne til å innfri alt dette i åra framover. Han trekte opp tre kommunescenario fram til 2040: «samanbrot, sakte tilpassing, tenkje langt – handle no». Han sa at mest sannsynleg treffer ingen av desse scenarioa heilt, men at det kan vere litt av alle tre. Men bakgrunnsteppet som han gav gir tydeleg signal om at det krevst handling, og at det ikkje vil gå bra dersom vi held fram slik vi gjer i dag.
Artikkeltekst: Rune Sjurgard, kommunedirektør